GREETINGS FROM ATHENS, III



Σήμερα που κάνει ψοφόκρυο, τιμάμε τους πιονέρους του αθηναϊκού beach culture, κι αυτό καρπός της «χρυσής» δεκαετίας του '60 (μήπως μεταβάλλομαι ασυνείδητα σε Νίκο Μαστοράκη και δεν το ξέρω;). Στην καρτ ποστάλ της φωτογραφίας, Αθηναίοι απολαμβάνουν τις καινούργιες (για την εποχή) τουριστικές εγκαταστάσεις της πλαζ της Βούλας. Στο βάθος διακρίνονται τα κτίρια του ΠΙΚΠΑ, που υπάρχουν και σήμερα, με τη διαφορά ότι η βλάστηση έχει φουντώσει και δεν φαίνονται τόσο. Αν και η συγκεκριμένη πλαζ δεν παρουσιάζει αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, έχει σημασία να θυμηθούμε ότι πολλές από τις τουριστικές εγκαταστάσεις που κατασκευάστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 έγιναν από επώνυμους αρχιτέκτονες, μεγάλα ονόματα της εποχής (αναφέρουμε ενδεικτικά τους Περικλή Σακελλάριο, Εμμανουήλ Βουρέκα, Προκόπιο Βασιλειάδη και τα έργα τους σε Αστέρια-Γλυφάδα και Ωκεανίδα-Βουλιαγμένη). Οι νέες παραλίες, φόντο σε δεκάδες ελληνικές ταινίες της Φίνος Φιλμ, πρωταγωνίστησαν στην εικονογραφία του ελληνικού εκσυγχρονισμού. Η ελληνική κοινωνία άφηνε πίσω τα τραύματα και τις κακουχίες των πολέμων προσβλέποντας αποφασιστικά στο καταναλωτικό μοντέλο των δυτικών χωρών. Την ίδια εποχή οι Ελληνες αρχίζουν και κάνουν μαζικά διακοπές το καλοκάιρι, ανοίγουν τα πρώτα πολυκαταστήματα, κυκλοφορούν οι έγχρωμες «Εικόνες» της Ελένης Βλάχου (το πρώτο πραγματικά lifestyle περιοδικό στην ιστορία του ελληνικού τύπου), ανθεί η κινηματογραφική βιομηχανία και η κουλτούρα των ειδώλων (Αλίκη, Καρέζη, κλπ.). Με λίγα λόγια, αναπτύσσεται συστηματικά η ιδεολογία της κατανάλωσης και της ευμάρειας. Είμαστε παιδιά αυτής της εποχής.

GREETINGS FROM ATHENS II



Ενας λόγος που στεναχωριέμαι γιατί δεν έζησα στη δεκαετία του '60 ήταν γιατί έχασα την καλύτερη περίοδο της Αθήνας, ever. Κι ας λέμε σήμερα για τον Καραμανλή και τις πολυκατοικίες. Ολοι μου λένε ότι ήταν μία εποχή που η Αθήνα ακτινοβολούσε αυτοπεποίθηση και σιγουριά, τη σιγουριά ότι όλα θα πάνε καλύτερα (μέχρι που ήρθε ο Παπαδόπουλος κι ο Παττακός). Ακόμα και οι πολυκατοικίες που τώρα σιχτιρίζουμε άστραφταν! Και η σημερινή καρτ ποστάλ με την Ομόνοια στις αρχές της δεκαετίας του '60 έρχεται να μας θυμίσει την αισιοδοξία της εποχής. Με τους κινηματογράφους, τα θέατρα, τα ζαχαροπλαστεία, τα αυτοκίνητα και, φυσικά, το συντριβάνι που μόλις είχε πρωτοφτιαχτεί σε σχέδια, μάλιστα του γλύπτη Γιώργου Ζογγολόπουλου (αυτό το έμαθα πρόσφατα). Η λεπτομέρεια της ημέρας: ο κινηματογράφος «Κοτοπούλη» εκεί που αργότερα (τέλη δεκ. '60) χτίστηκε το ξενοδοχείο «La Mirage». Είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου κτίρια που δυστυχώς δεν το είδα ποτέ. Είχε ανεγερθεί την δεκαετία του '30 (γι' αυτό και η μοντέρνα, μία υποψία αρ ντεκο, γραμμή του) στη θέση ενός καταπληκτικού αρ νουβώ κτιρίου. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, το «Κοτοπούλη» είχε παρακμάσει, συγκεντρώνοντας τον λούμπεν πληθυσμό της πλατείας.

ΥΓ. Δεν είναι τέλεια και η επιγραφή του «Παπαστράτου»;

GREETINGS FROM ATHENS, I



Σήμερα εγκαινιάζουμε μία σειρά post με έγχρωμες καρτ ποστάλ της Αθήνας, από τις δεκαετίες του '60 και του '70, κυρίως. Αρχίζουμε με την φοβερή αυτή σύνθεση τεσσάρων φωτογραφιών όπου πρωτοστατεί το logo «Χαιρετισμούς από την Αθήνα». Ανήκει στην κατηγορία «russ aus» (μετάφραση του «greetings from»), κάρτες που ξεκίνησαν από τη Γερμανία του 19ου αιώνα, γνώρισαν μεγάλες πιένες και στον αγγλοσαξωνικό κόσμο και, όπως φαίνεται, επιβίωσαν μέχρι τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες. Μια αστεία λεπτομέρεια: τα (ρώσικα) τρόλει που τα θυμάμαι κι εγώ (αποσύρθηκαν αρχές δεκ. '80) υπέστησαν πρώιμο photoshop και βάφτηκαν κόκκινο από τη μέση και κάτω! Γιατί άραγε;

Οσο για το περιεχόμενο, η αποστολέας είναι προφανώς Αγγλίδα τουρίστρια (η Μπάρμπαρα) που γράφει στους φίλους της. Και με τις καρτ ποστάλ παθαίνω πάντα το ίδιο: σκέφτομαι τι να κάνει σήμερα (αν κάνει...) αυτός που την έγραψε ή που βρισκόταν όταν την έγραφε, ότι, για παράδειγμα, θα μπορούσε να είχε συνυπάρξει για λίγα λεπτά στον ίδιο χώρο, σε κάποιο ζαχαροπλαστείο ή στο κεντρικό ταχυδρομείο του Συντάγματος, με την (έγγυο στον μεγάλο μου αδελφό, εκείνη την εποχή) μητέρα μου, κλπ, κλπ.

25 / 08 / 65

I thought you would like this card of Athens. Arrived in Greece on Saturday, 8, I am staying at a resort 20 miles out of Athens. Next week I’m going on a boat trip to one οf the islands. Weather as hot ever.

Love,

Barbara



* Η σειρά αφιερώνεται στον φίλο μου τον Νίκο ο οποίος μου επέτρεψε να χρησιμοποιήσω τις συγκεκριμένες κάρτες από την φανταστική του συλλογή. Thanks, Nikos!

Ο ΟΡΧΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΑΝΜΠΟΥΛ



«Τα χειμωνιάτικα βράδια καθώς περπατούσα στα σοκάκια της Ιστανμπούλ, προσπαθώντας να δω το εσωτερικό των σπιτιών με το πορτοκαλί φως, όπου φανταζόμουν ότι ευτυχισμένοι άνθρωποι ζούσαν άνετη ζωή, σκεφτόμουν για μια στιγμή ανατριχιάζοντας ότι σε ένα από όλα ζούσε ο άλλος Ορχάν. Όσο μεγάλωνα η εικόνα αυτή εξελίχτηκε σε φαντασίωση και η φαντασίωση σε σκηνή από όνειρο. Με τον άλλον Ορχάν συναντιόμασταν στα όνειρα μου -πάντοτε σε κάποιο άλλο σπίτι- κι εγώ άλλοτε ξεφώνιζα τρομαγμένος από τον εφιάλτη, κι άλλοτε εμείς οι δυο κοιταζόμασταν σιωπηλοί, ανελέητα κι εκπληκτικά ψύχραιμοι. Τότε, μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, πιανόμουν ακόμη πιο σφιχτά από το μαξιλάρι μου, το σπίτι μου, το δρόμο μου, το μέρος όπου ζούσα. Όταν πάλι ήμουν δυστυχισμένος, φανταζόμουνα ότι θα πήγαινα σε ένα άλλο σπίτι, σε μια άλλη ζωή, εκεί όπου ζούσε ο άλλος Ορχάν, ώσπου κόντευα να πιστέψω ότι ήμουν εκείνος ο άλλος Ορχάν και ξεγελούσα τον εαυτό μου με τα δικά του όνειρα για ευτυχία. Και τότε γινόμουν τόσο ευτυχισμένος με αυτά τα όνειρα, που δεν χρειαζόταν πια να πάω σε άλλο σπίτι.
Κι έτσι φτάνουμε στο ουσιαστικό μας θέμα: Από τη μέρα που γεννήθηκα δεν εγκατέλειψα ποτέ τα σπίτια, τους δρόμους, τις γειτονιές όπου έζησα. Ζω έπειτα από πολλά χρόνια (αν και στο μεταξύ έζησα σε διαφορετικά μέρη της Ιστανμπούλ), στην πολυκατοικία Παμούκ, στο μέρος όπου με κράτησε η μητέρα μου στην αγκαλιά της και μου έδειξε για πρώτη φορά τον κόσμο, εκεί όπου μου βγάλανε τις πρώτες μου φωτογραφίες, και ξέρω ότι αυτό έχει να κάνει με τον φανταστικό μου φίλο που ζούσε σε κάποιο άλλο μέρος της Ιστανμπούλ, και με την παρηγοριά που έβρισκα στη σχέση μας. Το γεγονός ότι έμεινα πάντα στον ίδιο τόπο, και μάλιστα πενήντα χρόνια στο ίδιο σπίτι, σε μια εποχή που προσδιορίζεται από τις μεταναστεύσεις και την ευρηματικότητα των μεταναστών, κάνει την ιστορία μου ιδιαίτερη για μένα και γι' αυτό το λόγο και για την Ιστανμπούλ. «Βγες λίγο έξω, πήγαινε κάπου αλλού, ταξίδεψε», μου έλεγε πάντα η μητέρα μου λυπημένη».

* Σήμερα ο Ορχαν Παμούκ έγινε ο πρώτος Τούρκος συγγραφέας στον οποίο απονέμεται το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Εχω τρελλάθεί από τη χαρά μου! Το τελευταίο του βιβλίο «Ιστανμπούλ, Πόλη και Αναμνήσεις» (κυκλλοφορεί από τις εκδόσεις «Ωκεανίδα») είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου. Το απόσπασμα θα το βρείτε στο πρώτο κεφάλαιο του υπέροχου αυτού βιβλίου.

HEY, JAY!

Αυτός είναι ο Τζει Μπράναν, ο πρωταγωνιστής του Shortbus. Η ταινία του Τζον Κάμερον
Μίτσελ προβλήθηκε την Παρασκευή το βράδυ στις Νύχτες Πρεμιέρας και είναι ένα από τα πιο δυνατά πράγματα που έχω δει στο σινεμά τα τελευταία χρόνια, για να το θέσω έτσι. Και δεν αναφέρομαι μόνο στις πλούσιες, εντελώς ρεαλιστικές, σκηνές σεξ (γκει και στρειτ, και όλα τα ενδιάμεσα) αλλά στην ίδια την ταινία που με αφορμή το σεξ μιλάει για τόσα πράγματα μ' έναν τρόπο ο οποίος σε κάνει να ξεχνάς τα μπλεγμένα σώματα και ό,τι υποτίθεται μπορεί να σοκάρει. Στην Ελλάδα το Shortbus θα βγει στις αίθουσες τον Νοέμβριο. Τον ίδιο μήνα κυκλοφορεί στην Αμερική και το σάουντρακ.
Ο Μπράναν, εξωφρενικά όμορφος, απάντησε μετά το τέλος της ταινίας σε ερωτήσεις του κοινού. Δεν είναι επαγγελματίας ηθοποιός. Ζει στη Νέα Υόρκη και κάνει μουσική. Στην ταινία, εκτός από ΟΛΑ τ' άλλα, εμφανίζεται και με την κιθάρα του, τραγουδώντας ένα πολύ ωραίο τραγούδι, πιθανότατα δικό του. Περισσότερα στο προσωπικό του site (www.jaybrannan.com).