Ο ΟΡΧΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΑΝΜΠΟΥΛ



«Τα χειμωνιάτικα βράδια καθώς περπατούσα στα σοκάκια της Ιστανμπούλ, προσπαθώντας να δω το εσωτερικό των σπιτιών με το πορτοκαλί φως, όπου φανταζόμουν ότι ευτυχισμένοι άνθρωποι ζούσαν άνετη ζωή, σκεφτόμουν για μια στιγμή ανατριχιάζοντας ότι σε ένα από όλα ζούσε ο άλλος Ορχάν. Όσο μεγάλωνα η εικόνα αυτή εξελίχτηκε σε φαντασίωση και η φαντασίωση σε σκηνή από όνειρο. Με τον άλλον Ορχάν συναντιόμασταν στα όνειρα μου -πάντοτε σε κάποιο άλλο σπίτι- κι εγώ άλλοτε ξεφώνιζα τρομαγμένος από τον εφιάλτη, κι άλλοτε εμείς οι δυο κοιταζόμασταν σιωπηλοί, ανελέητα κι εκπληκτικά ψύχραιμοι. Τότε, μεταξύ ύπνου και ξύπνιου, πιανόμουν ακόμη πιο σφιχτά από το μαξιλάρι μου, το σπίτι μου, το δρόμο μου, το μέρος όπου ζούσα. Όταν πάλι ήμουν δυστυχισμένος, φανταζόμουνα ότι θα πήγαινα σε ένα άλλο σπίτι, σε μια άλλη ζωή, εκεί όπου ζούσε ο άλλος Ορχάν, ώσπου κόντευα να πιστέψω ότι ήμουν εκείνος ο άλλος Ορχάν και ξεγελούσα τον εαυτό μου με τα δικά του όνειρα για ευτυχία. Και τότε γινόμουν τόσο ευτυχισμένος με αυτά τα όνειρα, που δεν χρειαζόταν πια να πάω σε άλλο σπίτι.
Κι έτσι φτάνουμε στο ουσιαστικό μας θέμα: Από τη μέρα που γεννήθηκα δεν εγκατέλειψα ποτέ τα σπίτια, τους δρόμους, τις γειτονιές όπου έζησα. Ζω έπειτα από πολλά χρόνια (αν και στο μεταξύ έζησα σε διαφορετικά μέρη της Ιστανμπούλ), στην πολυκατοικία Παμούκ, στο μέρος όπου με κράτησε η μητέρα μου στην αγκαλιά της και μου έδειξε για πρώτη φορά τον κόσμο, εκεί όπου μου βγάλανε τις πρώτες μου φωτογραφίες, και ξέρω ότι αυτό έχει να κάνει με τον φανταστικό μου φίλο που ζούσε σε κάποιο άλλο μέρος της Ιστανμπούλ, και με την παρηγοριά που έβρισκα στη σχέση μας. Το γεγονός ότι έμεινα πάντα στον ίδιο τόπο, και μάλιστα πενήντα χρόνια στο ίδιο σπίτι, σε μια εποχή που προσδιορίζεται από τις μεταναστεύσεις και την ευρηματικότητα των μεταναστών, κάνει την ιστορία μου ιδιαίτερη για μένα και γι' αυτό το λόγο και για την Ιστανμπούλ. «Βγες λίγο έξω, πήγαινε κάπου αλλού, ταξίδεψε», μου έλεγε πάντα η μητέρα μου λυπημένη».

* Σήμερα ο Ορχαν Παμούκ έγινε ο πρώτος Τούρκος συγγραφέας στον οποίο απονέμεται το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Εχω τρελλάθεί από τη χαρά μου! Το τελευταίο του βιβλίο «Ιστανμπούλ, Πόλη και Αναμνήσεις» (κυκλλοφορεί από τις εκδόσεις «Ωκεανίδα») είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου. Το απόσπασμα θα το βρείτε στο πρώτο κεφάλαιο του υπέροχου αυτού βιβλίου.